Do określania jakości oleju dla silników czterosuwowych służą następujące specyfikacje:
JASO – (Japanese Automotive Standards Organisation) Japońska Motoryzacyjna Organizacja Standaryzacji.
API – (American Petroleum Institute) Amerykański Instytut Petrochemiczny.
SAE – (Society of Automotive Engineers) Stowarzyszenie Inżynierów Motoryzacji.
JASO – Specyfikacja ta określa w olejach dla czterosuwowych silników motocyklowych, wartość współczynnika tarcia statycznego. Dla oleju o specyfikacji JASO MA2 potrzeba większego momentu obrotowego, aby sprzęgło zaczęło się ślizgać, niż dla oleju JASO MA1.
Nie należy kojarzyć współczynnik tarcia statycznego z dynamicznym. Tarcie statyczne występuje tam gdzie chcemy poruszyć względem siebie dwa stykające się elementy. Tarcie dynamiczne występuje gdy elementy stykające są już w ruchu.
Oto wartości współczynników:
JASO MA – 1.15 do 2.5
JASO MA1 – 1.15 do 1.7
JASO MA2 – 1.7 do 2.5
Oznaczenie JASO MA, MA1, MA2 oznacza, że olej przeznaczony jest do smarowania mokrego sprzęgła.
Zaś oznaczenie JASO MB oznacza, że olej nie jest przeznaczony do smarowania mokrego sprzęgła i może być zastosowany tylko do smarowania układu tłokowo-korbowego i rozrządu. Takie oleje można stosować w rozdzielonych układach smarowania i w silnikach żużlowych.
W przypadku tej specyfikacji, należy trzymać się wytycznych producenta (informacje w serwisówce). Gdy dobierzemy mniejszy współczynnik, sprzęgło może się ślizgać. Gdy dobierzemy większy, sprzęgło może ciągnąć.
API – Specyfikacja określająca jakość oleju.
Pierwsza litera po oznaczeniu API, oznacza przeznaczenie oleju:
API – S = silniki benzynowe
API – C = silniki diesla
API – T = silniki dwusuwowe
API – G = przekładnie
Kolejna litera – API-SL – oznacza poziom jakości. Im niższa jest litera alfabetu, tym produkt gwarantuje lepsze parametry smarne i wytrzymałościowe.
API-SA – dla silników produkowanych w latach 1940 -1950
API-SB – 1950 – 1960 r.
API-SC – 1964 – 1967 r.
API-SD – od 1968 roku.
API-SE – od 1972 roku.
API-SF – od 1980 roku. Oleje pracują już wyłącznie z paliwami bezołowiowymi.
API-SG – od 1989 roku. Dla benzyny bezołowiowej. Praca w bardzo ciężkich warunkach eksploatacyjnych.
API-SH – od 1994 roku. Praca w ekstremalnych warunkach eksploatacyjnych przy wysokich obrotach, także z turbodoładowaniem.
API-SJ – od 1996 roku. Zwiększona wytrzymałość na termoutlenianie.
API-SL – do 2001 roku.
API-SM – klasa powstała w 2004 roku. Bardzo wymagająca.
API-SN – aktualnie najwyższa klasa jakościowa.
Ogólnie rzecz biorąc, gdy producent motocykla podaje specyfikacje oleju API-SH to możemy zastosować wszystkie oleje powyżej tego oznaczenia, np. ,API-SJ, API-SL itd.
SAE – klasyfikacja oznaczająca klasę lepkości oleju.
Należy zwrócić uwagę na trzy klasy: letnie (np. SAE 40), zimowe (np. SAE 15W) i wielosezonowe (np. 10W40).
Klasy zimowe np. SAE 0W, 5W, 10W, 15W, 20W, 25W
Im niższa liczba przed literą W, tym olej może pracować w niższych temperaturach otoczenia.
I letnie np. SAE 20, 30, 40, 50, 60
Im wyższa liczba. tym olej może pracować w wyższych temperaturach otoczenia.
Przykład:
10W-40 : -10°C do +40°C
10W-50 : -10°C do +50°C
20W-40 : 0°C do +40°C
20W-50 : 0°C do +50°C
Gdy producent motocykla podaje specyfikacje 10W40 (najczęściej) to możemy zalać olej 10W50, lub 20W50, ale uwzględniając, że zaczynamy jazdę dopiero od temperatury otoczenia 0 stopni i zamierzamy eksploatować silnik w wyższych temperaturach otoczenia lub trudniejszych warunkach eksploatacyjnych.
Oleje Mineralne, Półsyntetyczne, Syntetyczne.
Nierozcieńczony olej silnikowy składa się z bazy olejowej (80 – 90%) oraz dodatków uszlachetniających (10 – 20%).
Dla oleju mineralnego bazą są produkty powstałe z przeróbki ropy naftowej.
Dla oleju syntetycznego bazą są produkty syntezy chemicznej.
Dla oleju półsyntetycznego bazę tworzą produkty mineralne (ok. 70%) i syntetyczne (ok 30%).
Oleje różnią się od siebie oprócz bazy olejowej głównie zawartością i rodzajami dodatków.
Oleje syntetyczne mają dużo większą odpornością na utlenianie w wysokich temperaturach niż oleje mineralne, dzięki czemu mają mniejszą skłonność do tworzenia szlamów i osadów w silniku. Ułatwiają także rozruch silnika w niskich temperaturach i szybciej docierają do najważniejszych punktów smarowania.
Oleje półsyntetyczne charakteryzują się pośrednimi właściwościami eksploatacyjnymi. Zapewniają optymalną ochronę silnika.
Oleje Mineralne uzyskują podwyższone właściwości eksploatacyjne głównie dzięki dodatkom uszlachetniającym.
Wiele osób dziwi się usłyszawszy, że do skrzyni biegów mogą wlać olej silnikowy.
Można spotkać silniki z rozdzielonym układem smarowania. Jeden układ smarowania obsługuje układ tłokowo-korbowy i rozrząd, a drugi skrzynię biegów i sprzęgło.
Silnikowe oleje motocyklowe są przystosowane do smarowania układu tłokowo-korbowego i mokrego sprzęgła. Zastosowanie tych olei w układach, w których smarowany jest tylko układ korbowy i rozrząd nie jest błędem. Tak samo zastosowanie motocyklowych olei silnikowych w skrzyni biegów, jest jak najbardziej poprawne.
Firma MOTO-KORN jest wyłącznym właścicielem praw autorskich do powyższego artykułu. Zabronione jest kopiowanie i publikowanie jego treści w całości lub jego części bez zgody firmy MOTO-KORN.